21 Ekim 2021 Perşembe

Jan Švankmajer, Karanlık, Aydınlık, Karanlık/Darkness Light Darkness, 1989.

 








Karel Teige, Kolajlar.

 






Jan Švankmajer, Hayatta Kalmak: Teori ve Pratik/Surviving Life: Theory and Practice, 2010.

 


René Magritte, The Giantess, 1929/30.

 




Hiç

 

Eski taş aynaya yansıyan buğulu bir kadın silueti, zar zor seçiliyor aynanın üzerindeki yazılardan. Okumaya çalışıyor fakat anlam veremiyor genç adam, harfler, sanki rastgele savrulmuş, anlamlarından öte kayıp. Yazılar adeta kadının vücudunla bütünleşmiş, meme uçlarından göbeğine inen tattoo motifleri misali. Tuttuğu kapı tokmağını sessizce bırakarak yerine, bu loş odalı dairenin kapı aralığında öylece kalmıştı genç adam.

Odadaki ışık Saint Antoine Kilisesi’nden yansıyan vitraylı pencerenin yansımasıydı. Adam sessizce kapıdan ayrılıp, bir alt kattaki dairesine gitmek üzere merdivenleri parmak uçlarıyla inip, dairesinin salonundaki pencereden kiliseyi seyre koyuldu. Renkli vitraylı pencerede, içeriden gözüken İsa İkonası, belli belirsiz, dikkatlice bakıyor, üst katta gördüğü kadının bedeniydi yansıyan cama. İç içe giriyor görüntüler renkli vitraylı camda. Kadın İsa, İsa kadın oluyor, mitostan çıkagelmiş Hermafrodit.

Kadın, sakladı yine kendini, fotoğraflara sıkışıp imajinasyon beyninin yalnızlığında kaldı. Afrikalı bir yerlinin söylediği sözcüklere, tanrıyla mephistofales konuşması cevap verdi. ‘’ ne ararsın kadınım. ‘’ Kadın aradığının farkında, ne olduğunun da, ne gazete sayfalarındaki fotoğraflar ne dirajelenmiş tarihi geçmiş sözcük oyunları. Kadının açlığı bedene sığmadı. Koca bir delik müstehcenden öte.

Sürrealist Eylem Türkiye

Röportaj için tıkla.

 

Nurhan Avcı-TEZ

Jan Svankmajer Filmlerinin Çoklu Anlatımı